Η Νευρική Βουλιμία (Bulimia Nervosa) αποτελεί μία σοβαρή διαταραχή πρόσληψης τροφής.
Χαρακτηρίζεται από επεισόδια υπερφαγίας και αντισταθμιστικές συμπεριφορές που έχουν στόχο την αποφυγή αύξησης βάρους όπως εμετούς, κατάχρηση καθαρτικών, νηστεία ή υπερβολική άσκηση.
Η Βουλιμία επηρεάζει συχνότερα τις γυναίκες και ξεκινά κατά τη διάρκεια των εφηβικών ετών. Βέβαια, μπορεί επίσης να επηρεάσει και τα αγόρια.
Η διαταραχή αυτή επιδρά αρνητικά στη σωματική και ψυχική υγεία και επηρεάζει δυσμενώς την ποιότητα ζωής των ατόμων. Παρά την αναγνώρισή της ως σοβαρό ψυχιατρικό νόσημα, πολλές φορές δεν λαμβάνει την κατάλληλη διάγνωση ή θεραπεία.
Κατά συνέπεια, τα άτομα οδηγούνται σε χρόνια προβλήματα και επιδείνωση της κατάστασης.
Διάγνωση Νευρικής Βουλιμίας
Όπως σε όλες τις ψυχιατρικές διαταραχές, η πλήρης διάγνωση της Νευρικής Βουλιμίας πραγματοποιείται έπειτα από κλινική ψυχιατρική εξέταση.
Όμως, η αναγνώριση των χαρακτηριστικών της συχνά πραγματοποιείται μέσω διαγνωστικών συνεντεύξεων που βασίζονται σε ψυχομετρικά εργαλεία, όπως το Eating Disorder Examination Questionnaire (EDE-Q).
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η Nευρική Bουλιμία συχνά συνυπάρχει με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, άγχος ή διαταραχές προσωπικότητας. Κατά συνέπεια, η διάγνωση και η θεραπεία της είναι πολύπλοκη.
Ωστόσο, για την διευκόλυνση της διάγνωσης της Bουλιμίας περιγράφονται στο (DSM-5) της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας κάποια διαγνωστικά κριτήρια.
Τα κυριότερα από αυτά περιλαμβάνουν:
- Επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας Κατά τα οποία το άτομο καταναλώνει μια σημαντική ποσότητα τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα, συνοδευόμενη από αίσθημα απώλειας ελέγχου
- Η ποσότητα τροφής είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα κατανάλωναν τα περισσότερα άτομα σε αντίστοιχη χρονική περίοδο
- Επαναλαμβανόμενες αντισταθμιστικές συμπεριφορές, όπως εμετός, κατάχρηση καθαρτικών ή διουρητικών, νηστεία ή υπερβολική άσκηση
- Τα υπερφαγικά επεισόδια και οι αντισταθμιστικές συμπεριφορές λαμβάνουν χώρα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα για τρεις μήνες
- Υπερβολική επιρροή του σωματικού βάρους και της εικόνας του σώματος στην αυτοεκτίμηση του ατόμου
Νευρική Βουλιμία και ο φαύλος κύκλος της
Η Νευρική Βουλιμία χαρακτηρίζεται από ένα φαύλο κύκλο υπερφαγίας και εκκαθάρισης, που πυροδοτείται από παράγοντες όπως πείνα, θλίψη ή άγχος.
Τα επεισόδια υπερφαγίας, συνοδεύονται συχνά από αίσθημα απώλειας ελέγχου και λειτουργούν ως μηχανισμός διαχείρισης έντονων συναισθημάτων.
Μετά την υπερφαγία, ακολουθούν αισθήματα ενοχής και ντροπής, τα οποία οδηγούν στην εκκαθάριση από τις θερμίδες που προσλήφθηκαν. Η εκκαθάριση προκαλεί επαναλαμβανόμενα αισθήματα πείνας και έτσι επαναλαμβάνεται ο κύκλος.
Τα άτομα με Βουλιμία θέτουν αυστηρούς κανόνες σχετικά με τη διατροφή, ή την άσκηση, προσπαθώντας να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους.
Στην πραγματικότητα όμως, με αυτόν τον τρόπο διαιωνίζεται το πρόβλημα.
Αιτιολογία της πάθησης
Η αιτιολογία της Νευρικής Βουλιμίας, όπως και όλων των Διατροφικών Διαταραχών, είναι πολύπλοκη.
Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι η διαταραχή αυτή είναι αποτέλεσμα γενετικών, βιολογικών, ψυχολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Κληρονομικότητα και Νευρική Βουλιμία
Η κληρονομικότητα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της Βουλιμίας.
Ειδικότερα, μελέτες αποκαλύπτουν ότι οι προδιαθεσικοί γενετικοί παράγοντες αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% έως 85% της ευθύνης στην νόσο.
Άτομα με μέλος στην οικογένεια τους με ιστορικό Διατροφικών Διαταραχών, κατάθλιψης ή εθισμού στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά, εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες Βουλιμίας.
Νευρολογικοί παράγοντες
Υπάρχουν νευροβιολογικοί παράγοντες που ευθύνονται για την Νευρική Βουλιμία.
Συγκεκριμένα, η δυσλειτουργία νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, φαίνεται να συνδέοντα με βουλιμικές συμπεριφορές.
Κοινωνική πίεση
Στην ανάπτυξη της Βουλιμίας συμβάλλει και η κοινωνική πίεση στις δυτικές κοινωνίες για αδύνατο σώμα.
Στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στην κοινωνία γενικότερα το λεπτό σώμα προωθείται ως το ιδανικό πρότυπο ομορφιάς και καλλιεργείται η πεποίθηση ότι το σωματικό βάρος είναι κριτήριο αξιολόγησης της ταυτότητας κάποιου ατόμου και είναι αποκλειστικά ζήτημα ελέγχου.
Με αυτόν τον τρόπο, πυροδοτούνται συνεχώς ανησυχίες σχετικά με την εμφάνιση και αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης της πάθησης.
Βουλιμία και οικογενειακό περιβάλλον
Η οικογένεια παίζει κρίσιμο ρόλο στην εμφάνιση της Βουλιμίας και οι στάσεις γύρω από το βάρος και την δίαιτα είναι επίσης σημαντικές.
Γονείς που επικεντρώνονται υπερβολικά στην εμφάνιση ή που κάνουν συνεχώς δίαιτα μπορεί να οδηγήσουν τα παιδιά τους σε ανθυγιεινές πρακτικές ελέγχου του βάρους.
Επίσης, άτομα που έχουν ιστορικό οικογενειακής βίας ή παραμέλησης, μπορεί να οδηγηθούν στην Βουλιμία.
Χαρακτηριστικά προσωπικότητας
Ερευνητικά δεδομένα ακόμη δείχνουν ότι διάφορα χαρακτηριστικά προσωπικότητας συμβάλλουν στην ανάπτυξη της Νευρικής Βουλιμίας.
Αυτά περιλαμβάνουν την τελειομανία, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την ευαισθησία, την αδυναμία έκφρασης συναισθημάτων και την κοινωνική απομόνωση.
Τα άτομα αυτά μπορεί να αναπτύξουν ανθυγιεινές σχέσεις με το φαγητό, χρησιμοποιώντας το ως μηχανισμό αντιμετώπισης συναισθημάτων.
Έντονη ενασχόληση με το βάρος
Η έντονη ενασχόληση με το βάρος καθώς και η εφαρμογή ακραίων διαιτών αδυνατίσματος, μπορεί να οδηγήσουν στην διαταραχή.
Η πίεση για διατήρηση αδύνατου σώματος, συνδυαστικά με την απογοήτευση που προκαλεί η αδυναμία διατήρησης, του μπορεί να προκαλέσει υπερφαγίες.
Σωματικές συνέπειες της Νευρικής Βουλιμίας
Η Νευρική Βουλιμία μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά προβλήματα που σχετίζονται με την μη λήψη των σωστών θρεπτικών ουσιών και τις εκκαθαριστικές μεθόδους.
Οι εμετοί και η χρήση καθαρτικών αποτελούν πάνω από το 90% των συμπεριφορών εκκαθάρισης που παρατηρούνται στην Βουλιμία και οι επιπτώσεις τους στον οργανισμό χρήζουν κλινικής προσοχής.
Συνέπειες εμετών από την Βουλιμία
Οι εμετοί προκαλούν αφυδάτωση και επικίνδυνες ανισορροπίες ηλεκτρολυτών.
Η αλδοστερόνη, που παράγεται από τα επινεφρίδια, κάνει τα νεφρά να απορροφούν περισσότερο νάτριο και διττανθρακικά, με αποτέλεσμα να κρατούν περισσότερο νερό.
Αυτό βοηθά να μειωθεί η αφυδάτωση και η χαμηλή αρτηριακή πίεση που μπορεί να προκληθεί από επαναλαμβανόμενους εμετούς. Ως συνέπεια, παρατηρούνται μεταβολικές αλκαλώσεις και χαμηλές τιμές καλίου στο αίμα.
Η αφυδάτωση μπορεί να οδηγήσει τόσο σε κόπωση όσο και καρδιακές αρρυθμίες. Επιπλέον, οι συχνοί εμετοί οδηγούν σε διάβρωση του σμάλτου των δοντιών και διόγκωση των σιελογόνων αδένων.
Ακόμα, οι ασθενείς με Νευρική Βουλιμία συνήθως εμφανίζουν έλκη, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, δυσκοιλιότητα, δυσφαγία και οδυνοφαγία.
Σε σπανιότερες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί καρκίνος του οισοφάγου ή του παχέος εντέρου.
Συνέπειες στα επίπεδα σακχάρου
Εκτός από τον εμετό και τη χρήση καθαρτικών, η παρατεταμένη νηστεία επίσης επιδρά στο σώμα αρνητικά.
Συγκεκριμένα προκαλεί υπογλυκαιμία, δηλαδή μειώνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Αυτό μπορεί να έχει ως συνέπεια μια ποικιλία συμπτωμάτων, όπως:
- έντονη πείνα
- εξάντληση & ζαλάδα
- ευερεθιστικότητα
- πονοκέφαλο & δυσκολία στη συγκέντρωση
- ναυτία
Βουλιμία και διαταραχές περιόδου
Στις γυναίκες, η Νευρική Βουλιμία μπορεί να επηρεάσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο, προκαλώντας ακανόνιστη περίοδο ή ακόμα και διακοπή της περιόδου.
Ψυχικές συνέπειες της Νευρικής Βουλιμίας
Όσο αφορά την ψυχική υγεία, η Βουλιμία συνδέεται με υψηλά επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και αυτοκτονικών σκέψεων.
Η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται, καθώς η εικόνα του σώματος και το βάρος καθορίζουν την αξία τους. Επιπλέον, τα άτομα με Βουλιμία βιώνουν έντονες συγκρούσεις ή αποστασιοποίηση στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Αυτό οφείλεται στις συνεχείς συναισθηματικές διακυμάνσεις και στην μυστικότητα γύρω από την διαταραχή.
Παράλληλα, η διαρκής ενασχόληση με το βάρος και την εικόνα σώματος μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη απόδοση στη δουλειά ή το σχολείο.
Πώς θεραπεύεται η Νευρική Βουλιμία
Η θεραπεία της νευρικής βουλιμίας είναι πολυδιάστατη.
Τα άτομα με λιγότερες ιατρικές επιπλοκές και εκείνα που επιθυμούν και μπορούν να λάβουν μέρος στηθεραπεία έχουν περισσότερες πιθανότητες ανάρρωσης.
Η θεραπευτική διαδικασία περιλαμβάνει διατροφική εκπαίδευση, ψυχοθεραπεία αλλά και φαρμακευτική αγωγή.
Διατροφική υποστήριξη, η βάση της θεραπείας
Η συνεργασία με ειδικά εκπαιδευμένο Διατροφολόγο αποτελεί το κρίσιμο συστατικό της θεραπείας.
Βοηθά το άτομο να αποκτήσει υγιείς διατροφικές συνήθειες και να αποκαταστήσει την ισορροπία μεταξύ πρόσληψης και ενεργειακών αναγκών.
Η διατροφική εκπαίδευση στοχεύει στην ανάπτυξη ενός σταθερού προγράμματος γευμάτων και στην αντιμετώπιση των διαστρεβλωμένων αντιλήψεων σχετικά με την τροφή και το βάρος.
Ο ρόλος της ψυχοθεραπείας στην Νευρική Βουλιμία
Η ψυχοθεραπεία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας.
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (Cognitive Behavioral Therapy – CBT) αποτελεί την πιο τεκμηριωμένη και αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση για τη Νευρική Βουλιμία.
Εστιάζει στην τροποποίηση των δυσλειτουργικών σκέψεων και συμπεριφορών που σχετίζονται με την πρόσληψη τροφής, την εικόνα σώματος και τον έλεγχο βάρους.
Στόχος της ψυχοθεραπείας είναι η μείωση των υπερφαγικών επεισοδίων, των αντισταθμιστικών συμπεριφορών και η βελτίωση της αυτοεκτίμησης.
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αντικαταθλιπτικά φάρμακα και κυρίως τους εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs).
Τα συγκεκριμένα φάρμακα έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στην μείωση των επεισοδίων υπερφαγίας και στην αντιμετώπιση των συνοδευτικών καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Ωστόσο, η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι από μόνη της αρκετή και συνιστάται να συνδυάζεται με διατροφική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία.
Πώς μπορεί να βοηθήσει το evexis έναν Διατροφολόγο στην αντιμετώπιση της Νευρικής Βουλιμίας
Στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του evexis έχουν αναρτηθεί πληροφορίες που αφορούν την διάγνωση και θεραπεία Διατροφικών Διαταραχών όπως η Βουλιμία.
Πρόκειται για guidelines του EFSA και άλλων οργανισμών τα οποία μεταφράζονται και είναι διαθέσιμα στους χρήστες της υπηρεσίας για μελέτη.
Επιπλέον, μέσω του evexis ο Διατροφολόγος έχει στην διαθεσή του όλες τις πληροφορίες που αφορούν τον ασθενή του (ιατρικό και διατροφικό ιστορικό, συνήθειες και αξιολογήσεις), τις οποίες μπορεί να ανανεώνει άμμεσα και όσο συχνά χρειάζεται.
my evexis app και Νευρική Βουλιμία
Είναι ερευνητικά και εμπειρικά γνωστό ότι όταν τα άτομα με Νευρική Βουλιμία συμπληρώνουν ένα ημερολόγιο διατροφής έχουν περισσότερες πιθανότητες να βελτιώσουν την συνολική υγεία και διατροφή τους συντομότερα.
Το my evexis app, είναι εφαρμογή διατροφικού ημερολογίου στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι οι συνδρομητές της υπηρεσίας και μπορούν να συστήσουν στους θεραπευόμενους τους.
Έχεις κάποια απορία σχετικά με το 1ο cloud Λογισμικό για Διαιτολόγους στην Ελλάδα;
Για οποιαδήποτε διευκρίνηση ή πληροφορία μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μας με τους ακόλουθους τρόπους:
- email στο: support@evexis.eu
- με μήνυμα στην επίσημη σελίδα μας στο facebook
Δεν έχεις εξερευνήσει ακόμα όλες τις δυνατότητες που σου προσφέρει το evexis; Μπορείς να το κάνεις εντελώς δωρεάν! Μάθε πώς, κάνοντας κλικ εδώ.
Βιβλιογραφία
- Agras, W. S., Walsh, B. T., Fairburn, C. G., Wilson, G. T., & Kraemer, H. C. (2000). A multicenter comparison of cognitive-behavioral therapy and interpersonal psychotherapy for bulimia nervosa. Archives of General Psychiatry, 57(5), 459-466.
- American Psychiatric Association; Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-I5). American Psychiatric Association; 2013.
- Gorrell, S., & Le Grange, D. (2019). Update on Treatments for Adolescent Bulimia Nervosa. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 28(4), 537–547.
- Hay, P. J., & Claudino, A. (2014.). Bulimia nervosa: Online interventions. Mental Health.
- Hay, P. J., Bacaltchuk, J. (2008), Bulimia Nervosa. BMJ Clin Evid, 12
- Hilbert, A., Hoek, H. W., & Schmidt, R. (2017). Evidence-based clinical guidelines for eating disorders: International comparison. Current Opinion in Psychiatry, 30(6), 423-437.
- Mehler, P. S., & Rylander, M. (2015). Bulimia Nervosa – medical complications. Journal of Eating Disorders, 3(1), 12.
- Mitchell, J. E., & Crow, S. (2016). Medical complications of bulimia nervosa and their treatments. International Journal of Eating Disorders, 21(1), 13-18.
- Rodgers, R. F., Slater, A., Gordon, C. S., McLean, S. A., & Jarman, H. K. (2020). A Biopsychosocial Model of Social Media Use and Body Image Concerns, Disordered Eating, and Muscle-Building Behaviors among Adolescent Girls and Boys, 41, 399-109.
- Trace, S. E., Baker, J. H., Penas-Lledo, E., & Bulik, C. M. (2016). The genetics of eating disorders. Annual Review of Clinical Psychology, 9(1), 589-620.
- Treasure, J., Duarte, T. A., & Schmidt, U. (2020). Eating disorders. The Lancet, 395(10227), 899-911.
- Wonderlich, S. A., Peterson, C. B., Crosby, R. D., Smith, T. L., Klein, M. H., Mitchell, J. E., & Crow, S. J. (2016). A randomized controlled comparison of integrative cognitive-affective therapy (ICAT) and enhanced cognitive-behavioral therapy (CBT-E) for bulimia nervosa. Psychological Medicine, 44(3), 543-553.
- Ζαμπέλας, Α. ( 2017). Κλινική Διαιτολογία και Διατροφή με στοιχεία παθολογίας. Νικόσια : Εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδης.
- https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/bulimia/