Το Waist to Hip Ratio και ο Αθηρωματικός Δείκτης είναι δύο σημαντικοί δείκτες υγείας που πρέπει να υπολογίζονται από έναν Διαιτολόγο.
Γενικά, τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται μεγάλη αναφορά για την κατανομή του λίπους στο σώμα. Για τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και λιπιδίων στο πλάσμα του αίματος και τον τρόπο που αυτοί οι δείκτες υγείας σχετίζονται με την υγεία του ατόμου.
Αναλογία μέσης – γοφών (Waist to Hip Ratio: WHR)
Ως Επαγγελματίες Υγείας οι Διαιτολόγοι εξετάζουμε εκτενώς την κατανομή του λίπους στο σώμα. Διερευνούμε δηλαδή πώς το αποθηκευτικό λίπος είναι κατανεμημένο στα μέρη του σώματος (κορμός, άκρα-περιφέρεια) των θεραπευομένων μας.
Ερευνητικά δεδομένα έχουν ήδη αποδείξει ότι η υψηλότερη συσσώρευση λίπους στον κορμό σε σχέση με τα άκρα σχετίζεται με καρδιαγγειακές παθήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, φαίνεται να παίζει μεγαλύτερο ρόλο η κατανομή του λίπους παρά το συνολικό ποσοστό λίπους.
Άρα, το ποσοστό λίπους που υπάρχει αποθηκευμένο στο σώμα μας δεν είναι απαραίτητα δείκτης καλής ή κακής υγείας. Περισσότερη σημασία έχει πώς αυτό κατανέμεται.
Το ιδανικό Waist to Hip Ratio
Για τον προσδιορισμό της κατανομής του σωματικού λίπους χρησιμοποιείται το Waist to Hip Ratio.
Η περίμετρος της μέσης δηλαδή και η αναλογία μέσης/ισχίου. Μετρήσεις απλές, ανώδυνες που γίνονται με μια απλή μεζούρα. Ιδανικά, η περίμετρος μέσης θα πρέπει να είναι:
- μικρότερη από 94 cm για τους ενήλικους άντρες
- μικρότερη από 80 cm για τις ενήλικες γυναίκες
Αυξημένες τιμές της περιμέτρου της μέσης, τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες, σχετίζονται άμεσα με τους παράγοντες κίνδυνου για καρδιαγγειακές παθήσεις και άλλες χρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία. Η αναλογία μέσης/ισχίου (WHR) χρησιμοποιείται για να:
- προσδιοριστεί ο τύπος της παχυσαρκίας (ο ενδοκοιλιακός από τον γλουτομηριαίο)
- αποκτηθούν στοιχεία αναφορικά με την συνολική υγεία του ατόμου
Υψηλότερες τιμές του Weist to Hip Ratio δείχνουν υψηλότερη κατανομή στο κεντρικό μέρος του σώματος (ενδοκοιλιακός τύπος «μήλο»). Αντίστοιχα, χαμηλότερη τιμή υποδεικνύει μεγαλύτερη κατανομή στην περιφέρεια (γλουτομηριαίος τύπος /«αχλάδι»).
Γενικά, τιμές υψηλότερες του 0,90 για τους άνδρες και 0,80 για τις γυναίκες καταδεικνύουν κίνδυνο για την υγεία.
Ο πρώτος τύπος (μήλο) συχνά σχετίζεται με κίνδυνο για την εμφάνιση υπέρινσουλιναιμίας, ινσουλινοαντοχής και δυσλιπιδαιμίας (ελάττωση HDL και αύξηση τριγλυκεριδίων). Δημιουργεί ακόμα αυξημένοκίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη απ’ ότι στον γλουτομηριαίο τύπο (αχλάδι).
Ο δεύτερος τύπος (αχλάδι) στις γυναίκες σχετίζεται με την προδιάθεση για κακοήθες νεοπλάσματα των γεννητικών οργάνων. Αυτό συμβαίνει λόγω της παραγωγής εξωοθηκών οιστρογόνων στο λίπος και συχνότερα στην εμμηνόπαυση.
Από τι εξαρτάται η κατανομή του λίπους
Η κατανομή του λίπους στο ανθρώπινο σώμα εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο, τη φυλή, το επίπεδο ωρίμανσης του/της εφήβου και την κληρονομικότητα σε ποσοστό 25-40%.
Καθώς η κατανομή του λίπους καθορίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και ωρίμανσης του ατόμου, ο δείκτης WHR δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε παιδία προεφηβικής ηλικίας, εφόσον μέχρι την ηλικία των 15 ετών και τα κορίτσια και αγόρια έχουν παρόμοια κατανομή.
Μετά από αυτή την ηλικία παρατηρείται ότι οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση λίπους στον κορμό (ανδροειδούς τύπου παχυσαρκία). Γι’ αυτό τον λόγο έχουν και μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αντίθετα, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση λίπους στην περιφέρεια (γυναικοειδούς τύπου παχυσαρκία). Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου
- ένας άντρας να έχει την κατανομή τύπου «αχλάδι» – γυναικοειδή παχυσαρκία
- μία γυναίκα να έχει την κατανομή τύπου «μήλο»-ανδροειδή παχυσαρκία
Ο σωματότυπος μας είναι κάτι που κληρονομείται και υφίσταται από την αρχή της ζωής μας. Ωστόσο, μπορούμε με την κατάλληλη διατροφή και άσκηση να κρατήσουμε το βάρος μας σε ένα υγιές επίπεδο. Να μειώσουμε κατά συνέπεια με αυτόν τον τρόπο τον κίνδυνο στο ελάχιστο.
Οι Διαιτολόγοι έχουν στη διάθεσή τους και άλλους δείκτες που βοηθούν στην ταξινόμηση των ατόμων σε λιποβαρείς, υπέρβαρους ή παχύσαρκους. Αυτοί οι δείκτες δίνουν γενικές πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας (Δείκτης Μάζας Σώματος-ΔΜΣ, ποσοστό λιπώδους ιστού).
Με τον κατάλληλο συνδυασμό τους, ο Διαιτολόγος Διατροφολόγος μπορεί να ερμηνεύσει τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του ατόμου. Να εκτιμήσει με περισσότερη ακρίβεια την κατάσταση της υγείας και να προτείνει τις κατάλληλες τροποποιήσεις στη διατροφή και τον τρόπο ζωής του ασθενή.
Αθηρωματικός δείκτης
Παλαιότερα, η πλειονότητα του κόσμου θεωρούσε ότι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακού κινδύνου ήταν τα αυξημένα επίπεδα ολικής χοληστερόλης.
Οι Επαγγελματίες Υγείας, όπως οι Διαιτολόγοι, εστίαζαν στον Αθηρωματικό Δείκτη, μιας και είναι πιο ευαίσθητος δείκτης για την πρόβλεψη εμφάνισης καρδιαγγειακών ασθενειών, εφόσον για τον υπολογισμό του λαμβάνονται υπόψιν τα επίπεδα της Καλής χοληστερόλης (HDL) και τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης, μιας και η τελευταία από μόνη της δεν αποτελεί ισχυρό δείκτη υγείας.
Τι ακριβώς είναι ο Αθηρωματικός Δείκτης;
Ο Αθηρωματικός Δείκτης είναι ο λόγος των επιπέδων ολικής χοληστερόλης προς τα επίπεδα HDL χοληστερόλης (CHOL/ HDL).
Στόχος είναι το αποτέλεσμα της παραπάνω διαίρεσης να είναι όσο το δυνατόν μικρότερο γίνεται. Ιδανικά, οι τιμές του Αθηρωματικού Δείκτη θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 1-3,5.
Τιμή μεγαλύτερη του 3,5 θεωρείται ισχυρός προγνωστικός δείκτης για την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων και αποτελεί το σημείο όπου το άτομο πρέπει να αλλάξει τις διατροφικές του συνήθειες.
Επειδή κατά τον υπολογισμό του λαμβάνονται υπόψιν τα επίπεδα της HLD χοληστερόλης, ο Αθηρωματικός Δείκτης θεωρείται ευαίσθητος και πιο αξιόπιστος δείκτης για την πρόβλεψη του κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις. Ας δούμε ένα παράδειγμα:
Οι Διεθνείς Συστάσεις ορίζουν ότι τα επίπεδα HDL χοληστερόλης θα πρέπει να είναι αυξημένα (>40mg/dL για τους άντρες και >40mg/dL για τις γυναίκες), καθώς θεωρείται προστατευτική για την υγεία της καρδιάς. Τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης θα πρέπει να είναι <190mg/dL.
Ας υποθέσουμε ότι ένα άτομο έχει τιμή ολικής χοληστερόλης 240mg/dL (αυξημένη) και τιμή HDL 80mg/dL (αυξημένη). Ας υποθέσουμε επίσης ότι ένα δεύτερο άτομο έχει τιμή ολικής χοληστερόλης 180mg/dL (επιθυμητή) και τιμή HDL 35mg/dL (χαμηλή).
Παρόλο που το πρώτο άτομο έχει υψηλότερη τιμή ολικής χοληστερόλης, ο Αθηρωματικός του Δείκτης είναι 3, εντός φυσιολογικών ορίων. Αντίθετα, του δεύτερου ατόμου που έχει φυσιολογικά επίπεδα ολικής χοληστερόλης ο Αθηρωματικός Δείκτης είναι 5,1, αυξημένος, εφόσον η HDL είναι σε χαμηλά επίπεδα.
Σε τι μπορεί να βοηθήσει σήμερα;
Σήμερα, ο Αθηρωματικός Δείκτης μπορεί να πληροφορήσει για τον τρόπο ζωής και διατροφής του ατόμου, ώστε ο Επαγγελματίας Υγείας να δώσει τις κατάλληλες συστάσεις για την διατροφή και άσκηση και το άτομο να βελτιώσει την καρδιαγγειακή του λειτουργία και υγεία.
Πώς θα με βοηθήσει το evexis;
Το 1ο cloud λογισμικό για Διαιτολόγους στην Ελλάδα υπολογίζει αυτόματα το Waist to Hip Ratio και τον Αθηρωματικό Δείκτη.
Οι συγκεκριμένοι δείκτες, είναι 2 από τους βασικούς δείκτες που υπολογίζονται αυτόματα στην καρτέλα ενός πελάτη. Το μόνο που έχει να κάνει ο Επαγγελματίας Διαιτολόγος είναι να καταχωρήσει:
- τις αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις του ασθενή
- τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά του
Με αυτόν τον τρόπο ο Διαιτολόγος έχει αποθηκευμένα σε ηλεκτρονική μορφή τα επίπεδα αυτών των δεικτών και ανά πάσα στιγμή μπορεί να βλέπει και αξιολογεί την πορεία του διαιτώμενου αναφορικά με την καρδιαγγειακή του λειτουργία.
Έχεις κάποια απορία σχετικά με την υπηρεσία μας;
Για οποιαδήποτε διευκρίνηση ή πληροφορία μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μας με τους ακόλουθους τρόπους:
- email στο: support@evexis.eu
- με μήνυμα στην επίσημη σελίδα μας στο facebook
Δεν έχεις εξερευνήσει ακόμα όλες τις δυνατότητες που σου προσφέρει το evexis; Μπορείς να το κάνεις εντελώς δωρεάν! Μάθε πώς, κάνοντας κλικ εδώ.