Νευρική Ανορεξία και ο ρόλος του Διατροφολόγου

Η Νευρική Ανορεξία (Anorexia Nervosa) είναι μία σοβαρή ψυχιατρική Διατροφική Διαταραχή.

Aναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 1873 από τον Sir William Gull και από τότε έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτενούς μελέτης.

Το 1980 προστέθηκε στο Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-III) της Αμερικάνικης Ένωσης Ψυχιάτρων ως επίσημη διάγνωση. Βέβαια, από τότε έχει εξελιχθεί στις κατηγορίες του DSM-5 και της Διεθνούς ταξινόμησης νοσημάτων (ICD-11).

Η Nευρική Aνορεξία επηρεάζει εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, κυρίως νέες γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από επίμονη άρνηση πρόσληψης τροφής και υπερβολική ανησυχία για το σωματικό βάρος και την εικόνα του σώματος.

Η διαταραχή αυτή έχει σημαντικές συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου και απαιτεί πολυδιάστατη θεραπεία για την αποτελεσματική διαχείρισή της.

Νευρική Ανορεξία: Χαρακτηριστικά και αίτια

Η Aνορεξία εμφανίζεται κατά την εφηβεία ή στις αρχές της ενήλικης ζωής, με μέση ηλικία έναρξης γύρω στα 18 έτη.

Ωστόσο, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις εμφάνισης της διαταραχής σε παιδιά ηλικίας ακόμη και 10-11 ετών, καθώς και σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

Αν και η διαταραχή μπορεί να επηρεάσει και τα δύο φύλα, εμφανίζεται πολύ συχνότερα στις γυναίκες. Ο επιπολασμός της εκτιμάται περίπου στο 0,9% για τις γυναίκες και στο 0,3% για τους άνδρες.

Συμπεριφορά ανορεξικών ατόμων

Τα άτομα με Aνορεξία παρουσιάζουν επίμονη άρνηση για διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους.

Παράλληλα, διέπονται από έντονη φοβία για αύξηση του βάρους και εμμονή με την εικόνα του σώματος. Επίσης, παρουσιάζουν σοβαρή διαστρέβλωση της αντίληψης του σωματικού τους βάρους και της σωματικής τους εικόνας.

Θεωρούν ότι είναι υπέρβαρα, ακόμη και όταν το σωματικό τους βάρος είναι επικίνδυνα χαμηλό. Η έντονη ανησυχία για το βάρος, συνδυασμένη με την ανάγκη ελέγχου της διατροφής, οδηγεί σε αυστηρότατους περιορισμούς στην κατανάλωση τροφής, ενώ δεν είναι σπάνια η χρήση ανθυγιεινών ή επικίνδυνων πρακτικών για την αποφυγή αύξησης βάρους.

Τέτοιες πρακτικές περιλαμβάνουν την υπερβολική σωματική δραστηριότητα και τη χρήση καθαρτικών και διουρητικών. Σε ακραίες περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να προκαλεί εμετό μετά την κατανάλωση τροφής.

Αίτια Ανορεξίας

Η αιτιολογία της Νευρικής Ανορεξίας είναι πολυπαραγοντική και περιλαμβάνει την σύνθετη αλληλεπίδραση βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικοπολιτισμικών παραγόντων.

Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό Διατροφικών Διαταραχών, κατάθλιψης ή αγχωδών διαταραχών έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της Ανορεξίας.

Ανισορροπίες στη ρύθμιση των νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, επίσης συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νόσου.

Ψυχολογικά χαρακτηριστικά όπως η τελειοθηρία, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, ο φόβος της αποτυχίας και η ανάγκη για έλεγχο συνδέονται στενά με τη διαταραχή.

Κοινωνικοπολιτισμικοί παράγοντες, όπως η προώθηση της υπερβολικά αδύνατης σιλουέτας από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ενισχύουν την τάση για ανάπτυξη ανορεξίας.

Παράλληλα, οι πιέσεις από το οικογενειακό ή επαγγελματικό περιβάλλον και η κοινωνική σύγκριση αυξάνουν το κίνδυνο της Ανορεξίας. Τέλος, σε μοντέλα, αθλητές και ηθοποιοί η ανορεξία είναι πολύ συχνή.

Η πολυπλοκότητα όλων αυτών των παραγόντων υποδεικνύει ότι η νευρική ανορεξία είναι μια νόσος που απαιτεί διεπιστημονική κατανόηση και προσέγγιση.

Τύποι ανορεξίας

Η νευρική ανορεξία υποδιαιρείται σε δύο τύπους:

  • Περιοριστικός τύπος: Χαρακτηρίζεται από την αυστηρή μείωση της πρόσληψης τροφής χωρίς επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας ή πρόκλησης εμετού
  • Τύπος υπερφαγίας/καθαρτικών: Συνοδεύεται από επεισόδια υπερφαγίας, ακολουθούμενα από καθαρτικές πρακτικές όπως πρόκληση εμετού ή χρήση καθαρτικών και διουρητικών

Διαγνωστικά κριτήρια

Σύμφωνα με το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), τα διαγνωστικά κριτήρια για την Νευρική Ανορεξία περιλαμβάνουν:

  • Σημαντικά μειωμένη πρόσληψη ενέργειας σε σύγκριση με τις απαιτήσεις του οργανισμού, που οδηγεί σε σημαντικά χαμηλό σωματικό βάρος
  • Το βάρος είναι χαμηλό με βάση την ηλικία, το φύλο, τη σωματική υγεία και την αναπτυξιακή κατάσταση του ατόμου
  • Έντονος φόβος για την αύξηση του σωματικού βάρους
  • Διαρκής συμπεριφορά που παρεμποδίζει την αύξηση του σωματικού βάρους, ακόμα και όταν αυτό είναι επικίνδυνα χαμηλό
  • Διαταραγμένη εικόνα σώματος. Το άτομο αντιλαμβάνεται το βάρος ή τη σωματική του διάπλαση πολύ μεγαλύτερο από την πραγματικότητα
  • Η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται υπέρμετρα από την εικόνα του σώματος
  • Σε σοβαρές περιπτώσεις υπάρχει άρνηση της σοβαρότητας της κατάστασης

Τι επιπτώσεις έχει η Νευρική Ανορεξία

Η Νευρική Ανορεξία συνεπάγεται σοβαρές συνέπειες για την υγεία, οι οποίες εκδηλώνονται τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο.

Σωματικά, τα άτομα που διαγιγνώσκονται με τη διαταραχή συχνά παρουσιάζουν σοβαρές θρεπτικές ελλείψεις. Αυτό οφείλεται στην ανεπαρκή πρόσληψη βασικών θρεπτικών συστατικών όπως πρωτεΐνες, βιταμίνες (ιδίως βιταμίνη D και βιταμίνες του συμπλέγματος Β) και μέταλλα (κυρίως το ασβέστιο και ο σίδηρος).

Αυτές οι ελλείψεις οδηγούν σε επικίνδυνες καρδιολογικές επιπλοκές όπως αρρυθμίες, μειωμένη καρδιοαναπνευστική ικανότητα και καρδιομυοπάθεια. Παράλληλα, προκαλούν και γαστρεντερικές διαταραχές, όπως δυσκοιλιότητα και φλεγμονές.

Ακόμη, προκύπτει ορμονική ανισορροπία από την ανεπαρκή πρόσληψη θρεπτικών ουσιών, η οποία επιδρά αρνητικά στο αναπαραγωγικό σύστημα. Για παράδειγμα, προκαλείται αμηνόρροια (απουσία εμμήνου ρύσεως) και υπογονιμότητα.

Ταυτόχρονα, η Ανορεξία συμβάλλει στην ανάπτυξη οστεοπόρωσης, με σημαντική μείωση της οστικής πυκνότητας και αύξηση του κινδύνου καταγμάτων.

Η υποθερμία, δηλαδή η μείωση της θερμοκρασίας του σώματος, αποτελεί επίσης συχνή και επικίνδυνη επιπλοκή της διαταραχής. Αυτό οφείλεται στο ότι η ασιτία επηρεάζει επιβλαβώς τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς του οργανισμού.

Επιπλέον, η καθυστερημένη σωματική ανάπτυξη και η ανικανότητα του οργανισμού να ανακάμψει εμποδίζουν την κανονική ανάπτυξη των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων.

Συνοσηρότητες στην Ανορεξία

Η Νευρική Ανορεξία συχνά συνυπάρχει με πλήθος συνοσηροτήτων, ενισχύοντας τη σοβαρότητα της διαταραχής και καθιστώντας τη θεραπεία ιδιαίτερα απαιτητική.

Ειδικότερα, καταθλιπτικά επεισόδια, αγχώδεις διαταραχές και ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές είναι κοινές συννοσηρότητες. Τα άτομα που πάσχουν από τη διαταραχή βιώνουν συναισθηματική δυσφορία, απομόνωση και καταρρακωμένη αυτοεκτίμηση.

Όλοι οι παραπάνω παράγοντες εντείνουν την εμμονή με την εικόνα του σώματος και την υπερβολική ανησυχία για το βάρος. Αυτή η συναισθηματική ένταση ενισχύει τις περιοριστικές διατροφικές συμπεριφορές και επιδεινώνει τη συνολική κατάσταση.

Η παρουσία συνοσηροτήτων, όπως οι διαταραχές διάθεσης και άγχους, σε συνδυασμό με τις σοβαρές οργανικές επιπλοκές, καθιστά την αποκατάσταση ιδιαίτερα απαιτητική και η θεραπεία απαιτεί πολυδιάστατες και εξατομικευμένες θεραπευτικές στρατηγικές.

Πώς θεραπεύεται η Νευρική Ανορεξία

Η θεραπεία για την Νευρική Ανορεξία είναι πολυδιάστατη και απαιτεί συνδυασμό ψυχολογικής υποστήριξης, διατροφικής καθοδήγησης και ιατρικής φροντίδας.

Ο κύριος στόχος της είναι να αποκατασταθεί το σωματικό βάρος του ατόμου και να αντιμετωπίσει τις ψυχικές αιτίες πίσω από τη διαταραχή. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει:

1. Ψυχοθεραπεία

Η πιο αποτελεσματική μορφή θεραπείας για την νευρική ανορεξία είναι η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT). Εστιάζει στο να αλλάξει το άτομο τις ανθυγιεινές σκέψεις και συμπεριφορές τους γύρω από το φαγητό και το σώμα του.

2. Διατροφική υποστήριξη

Η αποκατάσταση της φυσιολογικής πρόσληψης τροφής είναι κρίσιμη για την ανάρρωση.

Πρωταρχικό μέλημα είναι το άτομο να επανέλθει σε ένα ασφαλές σωματικό βάρος και έπειτα να δημιουργήσει ισχυρές διατροφικές συνήθειες.

3. Ιατρική παρακολούθηση

Εξαιτίας των σοβαρών συνέπειων που μπορεί να προκαλέσει η Ανορεξία, η ιατρική φροντίδα είναι απαραίτητη. Έτσι, εξασφαλίζεται η παρακολούθηση των ζωτικών λειτουργιών του σώματος και η πρόληψη περαιτέρω επιπλοκών.

Η θεραπεία απαιτεί χρόνο και συνεχιζόμενη υποστήριξη από τους ειδικούς, την οικογένεια και τους φίλους. Η αποκατάσταση από τη Νευρική Ανορεξία είναι μια μακροχρόνια διαδικασία, ανάλογα με την ανταπόκριση του ατόμου και την υποστήριξη που δέχεται.

Πώς μπορεί να βοηθήσει το evexis έναν Διατροφολόγο στην αντιμετώπιση της Νευρικής Ανορεξίας

Στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του evexis έχουν αναρτηθεί πληροφορίες που αφορούν την διάγνωση και θεραπεία Διατροφικών Διαταραχών όπως η Ανορεξία.

Πρόκειται για guidelines του EFSA και άλλων οργανισμών τα οποία μεταφράζονται και είναι διαθέσιμα στους χρήστες της υπηρεσίας για μελέτη.

Επιπλέον, μέσω του evexis ο Διατροφολόγος έχει στην διαθεσή του όλες τις πληροφορίες που αφορούν τον ασθενή του (ιατρικό και διατροφικό ιστορικό, συνήθειες και αξιολογήσεις), τις οποίες μπορεί να ανανεώνει άμμεσα και όσο συχνά χρειάζεται.

my evexis app και Νευρική Ανορεξία

Είναι ερευνητικά και εμπειρικά γνωστό ότι όταν τα άτομα με Νευρική Ανορεξίαιμία συμπληρώνουν ένα ημερολόγιο διατροφής έχουν περισσότερες πιθανότητες να βελτιώσουν την συνολική υγεία και διατροφή τους συντομότερα.

Το my evexis app, είναι εφαρμογή διατροφικού ημερολογίου στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι οι συνδρομητές της υπηρεσίας και μπορούν να συστήσουν στους θεραπευόμενους τους.

Έχεις κάποια απορία σχετικά με το 1ο cloud Λογισμικό για Διαιτολόγους στην Ελλάδα;

Για οποιαδήποτε διευκρίνηση ή πληροφορία μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μας με τους ακόλουθους τρόπους:

Δεν έχεις εξερευνήσει ακόμα όλες τις δυνατότητες που σου προσφέρει το evexis; Μπορείς να το κάνεις εντελώς δωρεάν! Μάθε πώς, κάνοντας κλικ εδώ.